Ağustos 2021’de başlaması planlanan Avrupa Süper Ligi’nde 20 takım yer alacağı, bunun 15’inin daimi olacağı bilgileri paylaşıldı. Bu yeni ligin mevcut kadro değerleri üzerinden analiz ettik.

Her ne kadar Avrupa Süper Ligi yönetimi ligin hafta arası düzenleneceği ve takımların yerel liglerinde mücadeleye devam edeceği açıklansa da UEFA’nın hem kulüp hem de futbolcular için yaptırım getirmesi olası.

Peki bu yaptırım sonucu kulüpler kendi ligleri dışında kalırsa Liglerin durumu ne olacak?

Mevcut Lig Değerleri:

Avrupa’daki Liglere baktığımızda aralarında Türkiye Süper Ligi’nin de yer aldığı 10 ligin diğer ülkelerden ayrıldığı gözüküyor. 10. Belçika Ligi 812 Milyon Euro iken, 11. sıradaki Ukrayna Ligi sadece 388 Milyon Euro Değere Sahip.

Açıklanan 12 kulübün toplam kadro değeri ise 8 Milyar Euro’yu şimdiden geçmiş durumda. Bu rakam şu anki İngiltere Premier Ligi’nden de yüksek durumda. Bu kulüplere 8 kulüp daha eklenecek.

Yeni Avrupa Süper Lig yönetimi 12 takıma ilaveten üç kulübün daha daimi olarak katılacağını açıkladı. Peki bu kulüpler kimler olabilir, kadro değerleri üzerinden 3 kulüpteki takımların dışındaki takımlara bakalım.

Bu tabloyu hazırlarken her ligin kadro değeri olarak en üst gruplarını ele aldık. Örneğin Rusya’da 170 Milyon Euro’luk Zenit’ten sonraki en güçlü takımlar 130 Milyon Euro bandındaki CSKA ve Spartak idi. Bu sebeple tabloya eklemedik. Türkiye’de ise dört takımın da kadro değeri birbirine hemen hemen denk olduğu için dördünü de tabloya ekledik.

Bu turnuvaya eklenecek diğer üç daimi ve davet usülü gelecek diğer beş takım muhtemelen bu tablodaki takımlar içinden gelecek.

Kulüplerin değerlerinden de görüldüğü üzere ligin kurucusu olan 12 takımın en ucuz kadrosunun 500 milyon euro ile Arsenal’de olduğunu görüyoruz. Diğer liglere baktığımızda bu bantta 3 Alman ve bir de Fransız takımı bulunuyor.

Almanya’da kulüpler taraftarların hakim ortak olduğu bir kulüp düzeni mevcut. Bu yüzden kulüplerin ulusal ligden vazgeçmeleri pek mümkün değil. Eğer UEFA ile Avrupa Süper Ligi arasında bir ayrım olacaksa, Alman kulüpleri UEFA’da kalmak isteyecektir. Fakat istisnai durum Red Bull sponsorluğundaki RB Leipzig takımı. Bu sebeple 15 takımdan birinin Bayern Münih yerine Leipzig olması olası. Özellikle sponsor Redbull’un bu üst seviye organizasyonda olması iştahını kabartacaktır.

Fransa’da ise daha değişik bir durum var. PSG kadro değeri olarak Bayern Münih ile birlikte şimdilik Avrupa Süper Ligi dışında duran en değerli kulüplerden biri. Hatta PSG Süper Lig takımları arasında da üst sıralarda bir takım. Ancak PSG’yi engelleyen bir diğer husus kulübün sahipliği konusu. PSG, BeIn Medya Grubu’nda sahibi olan Katarlı yatırımcılar tarafından yönetiliyor. Fakat BeIn Sports, sadece Türkiye’de değil Avrupa’da önemli bir yayıncı ve UEFA’nın en büyük televizyon partnerlerinden biri. Dolayısıyla UEFA’daki düzenin bozulmasına izin vermeleri pek mümkün değil.

Bu iki ülkeden katılımcı olacaksa listedeki diğer takımları düşünmek daha mantıklı.

Hollanda’da Ajax, Portekiz’de Porto ve Benfica da bu lige dahil olabilecek kulüpler olarak görülüyor.

Bu durumda lige katılacak takımların minimum değerinin 250 milyon euro civarı olacağı gözüküyor.

Avrupa Süper Ligi yönetimi başka ülkelerden kulüp davet edebilir mi?

Rusya, Belçika ve Türkiye’deki takımların kadro değeri olarak ligdeki takımlardan çok geride olduğu görülmekte. Avrupa Süper Ligi en iyi değerli takımları davet etmek isteseydi 500 milyon euroya yakın Leicester City ve Everton gibi kulüpleri de davet edebilirdi. Ancak anlaşılan kalan kontenjanların turnuvanın farklı ülkelere yayılmak için bırakıldığı izlenimi var.

Avrupa Süper Ligi’nde Kontenjan Takımları Hangileri Olabilir

Kalan 8 takım Almanya ve Fransa için ikişer; Portekiz, Rusya, Belçika ve Türkiye için de birer takım şeklinde olabilir. Ülkelerin performansına göre kontenjanlar kayabilir gibi gözüküyor.

Burada kulüplerin başarılarının yanı sıra ülkelerdeki taraftar profili de bir kıstas olacak gibi. Bu durumda ise Rus ve Türk takımlarına davet gelmesi olası gözüküyor. Muhtemelen bu kulüplerden de rekabetçi bir kadro kurması istenebilir. Katılımın bu şartlara bağlı olması olası görünüyor.

Bu bilgiler ışığında gelecek diğer 8 takımı tahmin etmek oldukça güç. Bu takımları önümüzdeki günlerde göreceğiz. Her ne kadar turnuva yönetimi ulusal liglere devam diyorsa da UEFA’nın olası bir misillemesi ile kendi ligleri dışında kalabilirler. Bu durum belki daimi üyeler için bir sorun olmaz fakat davet usulü gelecek takımlar için bir problem olacak. Örneğin bir Türk takımı bu turnuvaya davet edildi ve TFF kulübü kendi liginden ihraç etti diyelim. Kulüp ertesi yıl Avrupa Ligi’ne de davet almayabilir, federasyonun da kulübe madem kurallara uymadın o zaman amatör kümeden başla demesi mümkün. Bu ağır riski taşımak isteyecek kulüp çıkar mı o da başka bir tartışma konusu.

Bugün paylaştığımız haberde Avrupa Süper Ligi’nin bugün kurulabileceğini paylaşmıştık. Bugün Avrupa’nın 12 kulübü Avrupa Süper Ligi’nin kurulduğunu ve kendilerinin kurucu üyesi olduğunu ortak açıklama ile açıkladı.

Ayrıca bu 12 kulüp, Avrupa Kulüpler Birliği’nden de istifa etti. Juventus başkanı Andrea Agnelli’nin de UEFA’daki görevlerinden istifa ettiği ve yeni yapılanmada Real Madrid başkanı Perez’in yardımcısı olacağı açıklandı.

Bu olaydan önce bugün çıkan haberler üzerine UEFA; İngiltere Futbol Federasyonu, Premier Lig Yönetimi, İspanya Futbol Federasyonu, La Liga Yönetimi ve İtalya Futbol Federasyonu ile Serie A yönetimi şiddetli bir ortak açıklama yapmışlardı.

Haberlerin duyulmasının ardından devlet yönetimlerinden de tepkiler geldi. İngiltere Başbakanı Boris Johnson da konuyla ilgili açıklama yaptı ve UEFA’nın yanında olduğunu bildirdi.

Son yıllarda futbol ekonomisi ortansızı bir şekilde büyüdü. Dev kulüpler yatırımcılara satıldı ve çok büyük bir ekonomik desteğe sahip oldular. Bu imkana sahip olmayan daha geleneksel kulüpler ise ekonomik olarak rekabet edemediler ve büyük kulüplerle küçükler arasındaki fark son yıllarda giderek açıldı.

UEFA Şampiyonlar Ligi’nde yaptığı düzenlemelerle büyük kulüpleri hoşnut etmeye çalışıyor. Hatta açılan makas farkından dolayı diğer ülkelerin iddialı olabileceği Avrupa Konferans Ligi de önümüzdeki yıldan itibaren hayatımıza girecek.

Avrupa Süper Ligi, Real Madrid ve Barcelona kulüplerinin önderliğinde yıllardır kurulmaya çalışılıyor. Bu iki kulüp kendi yerel liglerinde de açık ara başarılılar ve İspanya Ligi’nde bu iki kulüp rekabet edecek bir rakip bulmakta zorlanıyor. Zaman zaman Atletico Madrid ve Valencia bu ikiliye katılsa da bu iki devi tatmin etmiyor.

Son dönemdeki sermaye girişi ile diğer liglerde de benzer durumlar yaşanmaya başlandı. Fransa’da PSG, arap sermayesine satıldıktan sonra son sekiz sezonun yedisinde şampiyon oldu. Sadece bir sezon Monaco’ya geçildi.

Bu büyük kulüpler Şampiyonlar Ligi’nde de kazanma olasılıklarının yüksek olduğu ve dolayısıyla seyirci ve gelir çekmesi düşük küçük kulüplerle artık oynamak istemiyorlar.

Bu tartışma zaman içinde tekrar tekrar gündeme geliyor. İngiliz basınında çıkan son haberlere göre bugün itibariyle İngiliz devleri önderliğinde Avrupa Süper Ligi tekrar açıklanabilir.

Ancak bu işlemin UEFA’nın pazartesi günü yapacağı yeni Şampiyonlar Ligi formatını onaylama toplantısına misilleme olarak yapılacağı da söyleniyor.

UEFA ve FIFA daha önce kendileri dışında düzenlenecek bir turnuvaya katılan takımları ve bu takımların oyuncularının tüm kulüp ve milli takım organizasyonlarından men edeceğini açıklamıştı. Bu men sadece Avrupa organizasyonlarını kapsamıyor. Ülke federasyonları UEFA’ya bağlı çalıştıkları için kulüplerin kendi ülkelerindeki organizasyonlardan da men edilmesi anlamına geliyor.

Avrupa Süper Ligi hayata geçerse kapalı sistem bir organizasyon haline gelecek. Bu organizasyon futbola gelen sponsor desteğini büyük oranda yanına çekecek.

Öte yandan bu turnuvadaki takımlar kendi liglerinde olmayacak. Turnuva düzenlenirse İngiltere’den 5 ya da 6 takımın yer alması ön görülüyor. Liverpool, Chelsea, Manchester United, Manchester City, Arsenal ve Tottenham bu turnuvaya katılabilir. Bu durumda Premier Lig artık bugün orta sıralarda yer alan kulüplerin mücadele ettiği bir turnuva haline gelecek.

Örneğin bu turnuva yıl düzenlenseydi, bu hafta itibariyle Premier Lig sıralaması şu şekilde olacaktı:

1. Leicester City (3. Sıra)
2. West Ham United (4. Sıra)
3. Everton (8. Sıra)
4. Leeds (10. Sıra)
5. Aston Villa (11. Sıra)

* 2020/21 Sezonunda 32. Hafta itibariyle puan durumu ele alınmıştır.

Bu düzenleme olursa Premier Lig’e akacak sponsorların da ciddi oranda değişeceği aşikar. Bu durumda Premier League ile Championship arasındaki fark kapanmış olacak.

Avrupa Süper Ligi düzenlenirse şu an için kurucu olarak 6 İngiliz, 3 İtalyan ve 3 İspanyol kulübü turnuvada yer almaya sıcak bakıyor. Atlético Madrid, projeyi onayladığı söylenen diğer İspanya’dan takım olurken, Milan rakipleri Internazionale ve AC Milan, İtalya’nın temsilcileri olarak Juventus’a katılacak.

Avrupa Süper Ligi, NFL, NBA gibi kapalı devre bir turnuva olacak. Ancak UEFA tarafından düzenlenmediği için de oyuncuların da men edilmesi durumunda en iyi oyuncular kariyerlerini bu ligde devam ettirirken, futbolun geri kalanı ile veda etmek zorunda kalacaklar.

Burada büyük yıldızlar şuankinin birkaç misli kazanacaklar fakat men edilen bu futbolcular bir gün Avrupa Süper Ligi’nde tercih edilmezse olacak kaos da bir sorun olacak.

Avrupa Süper Ligi’ne herkes sıcak bakmıyor. Fransız PSG de bu turnuvaya davet edildi fakat PSG bu teklifi reddetti. PSG’nin başkanı Nasser Al-Khelaifi şu anda hem UEFA yönetim kurulunda hem de UEFA’ya en çok televizyon hakkı ödemesi yapan BeIN Sports’un başında.

Diğer yandan Alman kulüpleri de davet edilmesine rağmen bu kulüpler kendi yerel turnuvalarında devam etmek istiyorlar. Almanya, diğer büyük liglere göre farklı bir yapılanmaya sahip. Almanya’da Red Bull Leipzig dışında sermayedar kontrolünde kulüp yok. Bunun sebebi kulüplerin ana ortaklarının taraftarlar olması. Aynı sebepten ötürü Almanya seyirci sayılarının dolayısıyla da tribün gelirlerinin en yüksek olduğu ülke. Örneğin Borussia Dortmund, pandemi öncesinde her maçını 80000 seyirciye kapalı gişe olarak oynayan bir takım.

Dolayısıyla Alman kulüpleri de bu turnuvaya sıcak bakmıyorlar.

Her devrim kendi çocuklarını yer

Danton

Fransız düşünür George Jacques Danton’un Fransız İhtilali için söylediği işte bu söz Türk Futbolu’nu özetlemeye yetiyor maalesef. Türk futbolu kulüpler bazında yıllardır yapılan hataların ekonomik karşılığını çok ağır ödemeye devam ediyor.

Ancak her devrim işlerin iyiye gidişini temsil etmiyor. 1990’lardan beri gündemde olan endüstriyel futbol ile Türk Futbolu’nun deneyimi bir facia ile sonlandı. Hesapsız kitapsız harcamalar, hacmi şişirilmiş transferler hatta yayın hakları sözleşmeleri ile futbolumuz birkaç yıldır can çekişiyor.

Hemen hemen her kulüp içinden çıkılması zor bir batakta ve devletin ekonomik birimleri olaya müdahil olarak hastaya suni teneffüs yapmaya çalışıyorlar.

Hal böyle olunca da kaçınılmaz olarak futbolumuzun tarihi değerleri birer birer yitip gidiyorlar.

Bugün ise sıra Manisa’ya Manisaspor’a geldi. TFF 3. Lig 1. Grup’ya mücadele etmeye çalışan Manisaspor sezonun sonuna yaklaşırken sadece 1 galibiyet alabildi ve toplam 12 puan ile haftalar öncesinden profesyonel liglere veda etti. Böylece, bir kaç sezon önce başlayan serbest düşüş sonlanmış oldu. Muhtemelen bu Manisaspor’u profesyonel alanda son görüşümüz olacak.

Öte yandan Manisa futbola elbette kayıtsız kalmıyor. 1994’te Büyükşehir’e bağlı olarak kurulan sonra da adı Manisa Futbol Kulübü olan değişen diğer Manisa kulübü ise Manisaspor’a tezat oluşturuyor. Manisa FK, TFF 2. Lig’de namağlup olarak yoluna devam ediyor ve yakın rakibine maç fazlasıyla 15 puan fark atmış durumda. Manisaspor amatöre düşerken, aynı sezon Manisa FK TFF 1. Lig’e yükselmiş olacak.

Maalesef futbolumuzun kısa özeti olan bu durum ilk kez yaşanmadı. Gaziantepspor, amatöre giderken yerine gelen Gaziantep FK şimdi Süper Lig’de. İzmir’in devlerinden Göztepe, aynı akibeti yaşadı ve Aliağa Spor Kulübü ile isim değişikliği yaparak profesyonel arenada tutunabildi. Bir diğer örnek ise yine Süper Lig’de yer alan Yeni Malatyaspor. Yeni Malatyaspor, gerçek Malatyaspor’un aksine sarı-kırmızı değil sarı-siyah renklere sahip.

Maalesef sorunlu olan kulüpler bu kadarla sınırlı değil. Muhtemelen Eskişehirspor da benzer bir sonla karşı karşıya. Bu sezon TFF 1. Lig’e veda edip 2. Lig’e düştüler. 1. Lig’de sorun yaşayan bir diğer kulüp ise Bursaspor. Bursaspor’un tek şansı güçlü bir altyapıya sahip olması. Tıpkı Altınordu örneğinde olduğu gibi kendi öz kaynakları ile 1. Lig’de tutunabildiler ama yetenekli oyuncularını da aynı sebepten ellerinde tutamıyorlar.

Son günlerde futbolumuzda geçmişe sahip çıkma başlığı altında şampiyonluklar aranıyor. Ancak dört büyük takımın borç durumu da iç açıcı değil.

Her sene birkaç kulüp daha bu sarmal içinde yok olup yerine taklitleri geliyor. Sanki EA Sports FIFA oyunu için Türkiye’den kulüp lisanslarını alamamış da ligi oyundaki ligi taklit kulüplerle doldurmuş gibi. Gaziantepsporlar yerine Gazişehir’ler, Manisa Spor Kulübü yerine Manisa FK’lar ve niceleri.

Büyük kulüplerimiz de bu sarmalın baş aktörü olarak aynı sonla karşılaşabilirler. Şampiyonluk sayıları ile övünürken, yenilerini elde etme hayali kurarken olanları da kaybedebilirler.

Bu gidişle Kadıköy Spor Kulübü, Dolmabahçe Jimnastik Kulübü, Hasnun Galip İdman Yurdu gibi yeni suni kulüplerimiz olabilir.

Demedi demeyin…