Süper Ligde İstanbul Futbolu Hegemonyası Tarihi

Gelenesel Türk Futbolu döneminde Türk Futbolu demek neredeyse İstanbul Futbolu ve biraz da İzmir Futbolu demekti.

Bu sebeple 1960’lara kadar mahalli ligler oynanmaya devam etti. Çünkü profesyonel futbol ülke çapına yayılmamıştı.

1960’larda ulusal profesyonel liglerin kurulmasıyla her ilde amatör takımlar birleştirilerek şehirlerde profesyonel kulüpler kurulmaya başlandı.

İlk Yıllarda Ligin Yarısı İstanbul’da Kalan Yarısı Ankara ve İzmir’de İdi

1959-60 Sezonunda o zamanki adıyla Milli Lig’de 20 takım vardı. 20 takımın 10’u İstanbul, Ankara ve İzmir’in ise 5’er takımı vardı. İstanbul’daki takımların ise Fenerbahçe ve Beykoz hariç tümü Avrupa Yakası takımları idi.

1962’de lig 22 takımlı ve iki gruplu oynandı. Bu yıl İstanbul 11 takımla tarihi zirvesine ulaşırken Ankara 6, İzmir ise 5 takıma sahipti.

Sonraki birkaç yılda takım sayısının 16’ya inmesiyle takım kaybeden şehir İstanbul oldu. Ankara ve İzmir takım sayısını korurken İstanbul futbolu ortalama 6 takıma kadar indi. Bu dönemde Beykozspor da artık 1. Lig’de değildi. Anadolu Yakası sadece Fenerbahçe tarafından temsil edilmeye başlanmıştı.

Anadolu Futbolu Keşfediyor

1966’da Eskişehirspor ve Mersin 1. Lig’e yükseldi. İlk kez iki Anadolu Takımı vardı. Bir sonraki yıl Bursaspor, sonraki yıl da Samsunspor bu gruba eklendi. Ancak bu dönemde takım kaybetme sırası Ankara ve İzmir’e gelmişti. İstanbul, Ankara ve İzmir şehirleri sırasıyla 5,4 ve 3 takıma sahiptiler.

1970’ler: Ankara’nın Futboldan Uzaklaşması, Karadeniz’in Yükselişi ve İstanbul’da Sadece Üç Büyüklerin Kalması

1971’de Ankara ilk kez tek takıma düşmüştü. 1976 ise Ankara’nın 1. Lig’de takımı kalmamış, İstanbul’da ise sadece üç büyükler kalırken İzmir’de de iki takım kalmıştı. Bu sezon 6 takımla Karadeniz ve 3 takımla Çukurova futbolda büyük atılım yapmıştı. Zaten Trabzonspor’un da 4. büyüklüğünü ilan ettiği yıllara gelmiştik.

1983: İzmir’in Futboldan Uzaklaşması, İstanbul Takımları Geri Dönüyor

1983’e geldiğimizde ise İstanbul Futbolu tekrar kıpırdanmış Sarıyer ve Karagümrük tekrar 1. Lig’e yükselmişken. İzmir futbolu da Ankara gibi ilk kez 1. Lig’e tümüyle veda etmişti.

1990’da ise büyüyen İstanbul, Avrupa yakası şehir merkezinden uzak iki ilçesi Bakırköy ve Zeytinburnu’nun takımlarını 1. Lig’e taşımıştı.

1996’da İstanbul yine pik yapmış ve 18 takımlı ligde 6 takıma yükselmişti. Bu dönemde İstanbul futbolu yeni bir kavramla tanıştı. Proje takımı. Dönemin öne çıkan iş adamlarından Cem Uzan, İstanbulspor’u satın almış ve sansayonel transferlerle takımı üst sıralara taşımayı başarmıştı.

Ancak İstanbulspor’un 2004’te lige veda etmesiyle bu serüven de sona erdi. İstanbul 2007’de Kasımpaşa’nın, 2008’de de İBB’nin lige yükselmesi ile 5 takıma sahip olmuştu. Her iki takım da birer yıllık aralar hariç ligde kalıcı olurlarken 2020’de Karagümrük kulübü de Süper lig’e yükseldi. Böylece İstanbul 1996’dan sonra ilk kez 6 takıma yükselmiş oldu.

2000’ler: Şehir Takımlarından İlçe Takımlarına

Bu dönemde artık sadece şehir takımları değil; Trabzon’un Akçaabat, Manisa’nın Akhisar ve Antalya’nın Alanya gibi ilçelerinin takımları da üst ligde mücadele etmeye başlamışlardı.

2020: İstanbul’un 4. Şampiyonu Başakşehir

2020 İstanbul Futbolu için bir dönüm noktası oldu. İlk kez üç büyükler harici bir İstanbul takımı Başakşehir şampiyonluğa ulaştı. Böylece diğer takımların da inancı arttı.

2020 sezonunda Başakşehir ligin en kaliteli yerli oyuncu grubuna sahip. Lige henüz çıkan Karagümrük ise menajer Süleyman Hurma’nın idaresinde sansayonel transferler yapıyor ve ligde üst sıralardalar. Kasımpaşa da zaman zaman iyi kadrolar kursa da kadro istikrarının koruyamıyor ve orta sıralarla orta-üst sıralar arası dolaşıyor.

2021-2022’de 7. İstanbul Takımı Gelebilir

2020’de 1. Lig’e baktığımızda ise 2020 sonu itibariyle üç İstanbul takımı yer alıyor. Bu takımların ikisi Anadolu Yakası’nda: Ümraniyespor ve Tuzlaspor. Diğer takım ise Süper Lig’in eskilerinden İstanbulspor.

Tuzlaspor da üç büyükler harici diğer tüm İstanbul takımları gibi bir proje takımı. Bir iş adamı tarafından alınan Tuzlaspor halen ligde lider ve büyük ihtimalle Anadolu yakasının temsili Fenerbahçe ile paylaşmaya hazırlanıyor.

2020-2021 Süper Lig’in şu ana kadarki bölümüne göre İstanbul takımlarının yine ligde kalması büyük bir ihtimal. Bu durumda Üç Büyükler, Başakşehir, Kasımpaşa ve Karagümrük’ten sonra 7. İstanbul takımı olarak Tuzlaspor’u ligde görebiliriz.