Son yıllarda Türk Basketbolu farklı başarılar üst üste gelmeye başladı. Bu zincirin en son halkası Anadolu Efes’in tarihinde ilk kez Avrupa Kulüp Basketbolunun zirvesi Turkish Airlines Euro League şampiyonluğu oldu. Bu yıl Efes’in haricinde FIBA Şampiyonlar Ligi finali’ne de Karşıyaka çıkmış ancak İspanyol rakibine yenilerek ikinci olmuştu.
Türkiye Euro League’e Ambargo Koydu
Erkekler basketbolda son beş organizasyonun tamamında bir Türk takımı final oynadı. Tarihte üst üste beş kez final oynayan ülkeler Yugoslavya, Sovyetler, İspanya gibi basketbol ekolü olan ülkeler. Öte yandan final four organizasyonlarına baktığımızda ise Türkiye son altı final four organizasyonunun tümünde yer aldı.
Efes’in şampiyonluğu ile Fenerbahçe’den sonra ikinci kez Avrupa’nın en büyüğü bir Türk takımı oldu. Gelin devam etmeden önce ülkeler bazında en başarılı ülkelere bakalım.
En Başarılı İlk İki Ülke İspanya ve İtalya
İspanya bugüne kadar dört kulüp ile toplam 13 şampiyonluk, 17 kez de final oynayarak Avrupa basketbolunun zirvesindeki ülke. Futbolda olduğu gibi basketbolda da Real Madrid 10 şampiyonluk ile açık ara en başarılı kulüp. Efes’in mağlup ettiği Barcelona ise 2 şampiyonluk 6 final ile en başarılı ikinci İspanyol kulübü. İspanya bu başarısıyla 18 takımlık Euro League’de 4 takımla temsil ediliyor.
İtalya Avrupa Basketbolu’nun en başarılı ikinci ülkesi. 7 farkı takımın final oynadığı İtalya’nın İspanya gibi 13 şampiyonluğu var ancak final sayısı da 13 olan İtalya, İspanya’nın gerisinde kalıyor. İtalya’nın Euro League’deki tek takımı Armani Milano takımı ve bu yıl final-four’da üçüncü oldular. Ancak İtalya 2000’den beri bir numaralı kupayı kaldırmayı başaramadı.
Basketbol Yunan Ekolü Avrupa’nın En Başarılı Üçüncü Ülkesi
Avrupa’nın bir sonraki en başarılı ülkesi ise komşu Yunanistan. Yunanistan’da bugüne kadar üç farklı takım final oynamış. Bu üç kulüpler de futboldan da aşina olduğumuz Panathinaikos, Olympiacos ve AEK takımları. Olimpiyatların da kurucusu olan Yunanistan, spordaki tarihsel sorumluluğunu tüm gücünü basketbola yoğunlaştırarak başarılı olmuş. Elbette 2004’te futbolda da bir Avrupa şampiyonluğu var ama bu şampiyonluk sürpriz bir şampiyonluk kategorisindeydi. Basketbolun en popüler spor dalı olduğu Yunanistan’da toplam 9 şampiyonluk ve 7 final bulunuyor.
4. ve 5. Ülkeler Bugün Artık Yoklar ama Miraslarını Sürdürenler Var
En başarılı ülkeler sıralamasında 4. ve 5. ülkeler bugün var olmayan Sovyetler Birliği ve Yugoslavya. Yugoslav ekolünden Kızılyıldız Euroleague’de mücadele ediyor. Rus ekolünden ise Rusya yoluna devam ediyor. Sovyet basketbolu mirasını devam eden bir diğer takım ise Litvanyalı Zalgiris. Geçmişte bir kez final oynayan Zalgiris, halen Litvanyayı Euro League’de mücadele ediyor. Sovyetler bayrağı altında şampiyonlukları bulunan bugün Gürcistan takımı olan Dinamo Tiflis ile Letonya’nın Riga takımları ise günümüzde Euro League’de mücadele etmiyorlar.
Sıralamanın 6. ülkesi ise İsrail. İsrail’de Avrupa’da başarılı olan tek takım oldu o da Makabi Tel Aviv takımı. Makabi’nin şu ana kadar 6 şampiyonluk ve 9 finali var.
Listede 7. sırada ise Rusya var. Yukarıda bahsettiğimiz gibi Sovyetler yıkıldıktan sonra Rus ekolünün en büyük temsilcisi olarak Rusya devam ediyor. Ancak Rusya’da sadece CSKA Moskova öne çıkıyor. Sovyetler döneminde 4 şampiyonluk 3 de final CSKA, Rusya bayrağı altında da 4 şampiyonluk ve 3 final daha elde ederek Sovyetlerdeki başarısını tekrarladı. Rusya 1990’lardaki başarısıyla 7. sıraya gelmiş olsa da Sovyetlerin şampiyonluklarını da hesaba katarsak İspanya ve İtalya’dan ile birlikte en başarılı üç ülkeden biri olduğunu görüyoruz.
Türkiye Son Beş Yılda Listeye Girdi ancak Yolun Başındayız
Sıralamada en başarılı 8. sırada ise Türkiye var. Bugüne kadar 2 şampiyonluk ve üç finalimiz bulunuyor. Anadolu Efes bu yıl elde ettiği şampiyonluğun yanı sıra bir final daha oynadı. Fenerbahçe ise bir şampiyonluğunun yanı sıra iki finalle en başarılı takımımız. Bir diğer dikkati çeken durum ise bu 5 finalin hepsininin son beş sezonda yaşanmış olması. Gidişata baktığımızda önümüzdeki yıllarda da bu başarı devam edecek gibi gözüküyor. Ancak büyük ekoller arasına girebilmemiz için bugünkü tabloya göre daha çok şampiyonluk elde etmek ve final oynamak gerekiyor.
Ülke potansiyelimizi 1990’ların son yarısında keşfettik. 1996 Koraç Şampiyonluğu ile Türkiye tarihinde ilk kez bir kulübümüz Avrupa Şampiyonluğu elde etmişti. Bu yıldan sonra farklı kupalarda başarılar geldi.
Kadınlar Euro League’de ilk kez iki Türk takımı Fenerbahçe ve Galatasaray final oynadı.
Listede Türkiye’yi takip eden ülkeler ise birer şampiyonluk ile Fransa ve Litvanya. Son iki sırada ise yine Sovyetler ekolünden güç alan Çekoslovakya üç, Bulgaristan ise iki finalle devam ediyor. Her iki ülke de Euro League’de mücadele etmiyor.